Ngày 9 tháng 11 vừa qua là sinh nhật của nhà khoa học vĩ đại Carl Sagan. Ông sinh năm 1934 tại New York, Hoa Kỳ và mất năm 1996.

Carl Sagan không chỉ là một nhà khoa học xuất sắc mà còn là một nhà văn, nhà thiên văn học và nhà vật lý nổi bật của thế kỷ 20. Ông được biết đến rộng rãi nhờ khả năng kết nối khoa học với công chúng thông qua những tác phẩm dễ tiếp cận nhưng sâu sắc. Những cuốn sách như Cosmos (tựa tiếng Việt: Vũ trụ), Pale Blue Dot và The Demon-Haunted World đã truyền cảm hứng cho hàng triệu người trên toàn thế giới quan tâm đến khoa học và vũ trụ. Tiếp nối thành công từ các tác phẩm này, Sagan cũng là người dẫn chương trình của loạt phim truyền hình nổi tiếng Cosmos: A Personal Voyage – một dấu mốc kinh điển trong lĩnh vực phổ biến khoa học.
Trong sự nghiệp nghiên cứu, Sagan đóng vai trò quan trọng trong việc khám phá khí quyển các hành tinh, đặc biệt là hiệu ứng nhà kính trên Sao Kim, và nghiên cứu về khả năng tồn tại sự sống ngoài Trái Đất. Ông cũng tiên phong trong việc phát triển các thông điệp liên hành tinh, tiêu biểu là các bảng tên và đĩa vàng gắn trên tàu thăm dò Mariner, Viking, Voyager và Galileo – những "lời chào từ Trái Đất" gửi đến các nền văn minh ngoài không gian.
Dù có nhiều đóng góp trong lĩnh vực sinh học vũ trụ, khí hậu hành tinh và nguồn gốc sự sống, tên tuổi của Sagan thường được biết đến nhiều hơn với vai trò là nhà truyền bá khoa học đại chúng. Trong suốt những năm 1970 và 1980, ông được xem là một trong những nhà khoa học có tầm ảnh hưởng nhất tại Hoa Kỳ nhờ nỗ lực không ngừng trong việc nâng cao nhận thức khoa học trong cộng đồng.
Năm 1973, ông hợp tác với Jerome Agel để xuất bản The Cosmic Connection: An Extraterrestrial Perspective (Liên lạc ngoài vũ trụ: Một viễn cảnh ngoài Trái Đất), một tác phẩm được đón nhận nồng nhiệt, giúp khẳng định tên tuổi Sagan như một cây bút viết về khoa học hàng đầu. Tuy nhiên, ông cũng từng vướng vào tranh cãi học thuật với nhà văn Immanuel Velikovsky, liên quan đến các giả thuyết gây tranh cãi về lịch sử Hệ Mặt Trời.
Năm 1980, Sagan đồng sáng lập Planetary Society – tổ chức phi lợi nhuận quốc tế về khám phá không gian. Cùng năm đó, Cosmos – loạt phim truyền hình do ông viết cùng vợ là Ann Druyan – đã đưa ông lên đỉnh cao danh tiếng. Cuốn sách cùng tên đi kèm cũng trở thành best-seller. Sau Cosmos, Sagan tiếp tục để lại dấu ấn với tiểu thuyết khoa học viễn tưởng Contact (1985), được chuyển thể thành phim thành công vào năm 1997, và cuốn Pale Blue Dot: A Vision of the Human Future in Space (1994) – một tác phẩm đầy suy ngẫm về vị trí của con người trong vũ trụ bao la.

Những công trình của Carl Sagan không chỉ mở rộng hiểu biết của nhân loại về vũ trụ, mà còn nhắc nhở chúng ta rằng loài người chỉ là một phần rất nhỏ trong bức tranh vĩ đại của vũ trụ bao la. Qua đó, ông truyền tải một thông điệp mạnh mẽ về trách nhiệm của chúng ta trong việc gìn giữ hành tinh xanh – ngôi nhà duy nhất của sự sống mà ta từng biết. Là một người kể chuyện của vũ trụ, Carl Sagan đã truyền cảm hứng cho vô số người trên thế giới bước vào con đường khoa học và khám phá, để tiếp nối hành trình mà ông từng khơi mở.
Tham khảo
- Kragh, H. 2023, Encyclopedia Britannica, https://www.britannica.com/biography/Carl-Sagan
- Carl Sagan (1934-1996) - NASA Science., https://science.nasa.gov/people/carl-sagan/