Trăng Hươu, Sao Thủy, Sao Thổ, Sao Kim, Sao Hỏa, Sao Mộc, hiện diện trên bầu trời đêm. Thiên Yết, Cung Thủ, là những chòm sao đại diện cho tháng 07. Mưa sao băng Bảo Bình delta sẽ diễn ra trong tháng này.
Hướng dẫn quan sát các chòm sao, các vật thể sâu, các hành tinh, và các sự kiện thiên văn học đáng chú ý trên bầu trời đêm tháng 07/2022.
Các pha Mặt Trăng
Trăng Hươu, là tên gọi cho pha trăng tròn của tháng 07 năm 2022.
Ngày 07/07: Trăng thượng huyền
Mặt Trăng sẽ có hình dạng bán nguyệt và xuất hiện ở thiên đỉnh vào đầu buổi tối, sau đó lặn dần về phía tây. Những ngày quanh ngày này là thuận lợi nhất để quan sát Mặt Trăng qua kính thiên văn hay ống nhòm. Các miệng hố trên Mặt Trăng sẽ xuất hiện rõ trên bề mặt của vệ tinh tự nhiên này.
Ngày 14/07: Trăng tròn
Mặt Trăng sẽ ở vị trí xung đối và bề mặt của nó sẽ phản xạ tối đa ánh sáng Mặt Trời về phía Trái Đất. Lần Trăng tròn này còn được biết đến bởi các bộ lạc bản địa cổ ở Mỹ với tên gọi Trăng Hươu, bởi vì những chú hươu đực bắt đầu mọc sừng mới vào thời điểm này. Theo âm lịch Việt Nam, ngày rằm tháng Sáu đến sớm hơn thời điểm trăng tròn 1 ngày (nhằm ngày 13 tháng 07 dương lịch).
Ngày 20/07: Trăng hạ huyền
Mặt Trăng sẽ có hình dạng bán nguyệt và mọc từ sau nửa đêm. Những ngày quanh ngày này là thuận lợi nhất để quan sát Mặt Trăng qua kính thiên văn hay ống nhòm. Các miệng hố trên Mặt Trăng sẽ xuất hiện rõ trên bề mặt của vệ tinh tự nhiên này.
Ngày 29/07: Trăng mới
Mặt Trăng sẽ xuất hiện cùng phía với Mặt Trời và sẽ không hiện diện trên bầu trời đêm. Đây là thời điểm tốt nhất tháng để quan sát các vật thể mờ như các thiên hà hay các cụm sao bởi vì không có sự lấn át của ánh trăng.
Các hành tinh buổi tối
Bầu trời đêm tháng 07 năm 2022 được tô điểm bởi các hành tinh tuyệt đẹp. Sao Thủy, Sao Thổ, Sao Kim, Sao Hỏa, Sao Mộc, hiện diện trên bầu trời đêm.
Sao Thủy
Sao Thủy hiện diện trên bầu trời buổi tối. Trong tháng này, Sao Thủy sẽ xuất hiện ở khu vực của chòm sao Kim Ngưu, Song Tử, Cự Giải, Sư Tử. Sao Thủy là hành tinh ở gần Mặt Trời nhất. Một chiếc kính thiên văn đủ mạnh sẽ giúp bạn nhận ra hành tinh này cũng có các pha như Mặt Trăng. Hãy tìm kiếm hành tinh này trên bầu trời phía tây ngay sau khi Mặt Trời lặn.
Sao Thổ
Sao Thổ hiện diện trên bầu trời buổi tối muộn. Trong tháng này, Sao Thổ sẽ xuất hiện ở khu vực của chòm sao Ma Kết. Sao Thổ là một hành tinh khí khổng lồ tuyệt đẹp với vành đai đặc trưng bao quanh. Một chiếc kính thiên văn đủ mạnh sẽ giúp bạn nhận ra vành đai tuyệt đẹp của hành tinh này. Hãy tìm kiếm hành tinh này trên bầu trời phía đông vào lúc tối muộn.
Rạng sáng 16/07: Giao hội của Sao Thổ với Mặt Trăng.
Mặt Trăng và Sao Thổ sẽ giao hội và tiến đến gần nhau, cách nhau chỉ 4 độ 15 phút.
Các hành tinh buổi sáng
Sao Kim
Sao Kim hiện diện trên bầu trời buổi sáng sớm. Trong tháng này, Sao Kim sẽ xuất hiện ở khu vực của chòm sao Kim Ngưu, Lạp Hộ, Song Tử. Sao Kim là đối tượng sáng nhất trên bầu trời đêm nếu không tính đến Mặt Trăng. Trong văn hoá dân gian Việt Nam, hành tinh này còn được gọi là Sao Mai nếu xuất hiện vào buổi sáng sớm, và là Sao Hôm nếu xuất hiện vào buổi tối. Một chiếc kính thiên văn đủ mạnh sẽ giúp bạn nhận ra hành tinh này cũng có các pha như Mặt Trăng. Hãy tìm kiếm hành tinh này trên bầu trời phía đông ngay trước khi Mặt Trời mọc.
Sao Hỏa
Sao Hỏa hiện diện trên bầu trời buổi sáng sớm. Trong tháng này, Sao Hỏa sẽ xuất hiện ở khu vực của chòm sao Song Ngư, Bạch Dương. Sao Hỏa còn được gọi tên là hành tinh Đỏ bởi vì bề mặt của hành tinh này có màu đỏ tối. Vì kích thước quá nhỏ bé của mình, các chi tiết bề mặt Sao Hỏa chỉ có thể quan sát được qua những chiếc kính thiên văn mạnh nhất. Hãy tìm kiếm hành tinh này trên bầu trời phía đông ngay trước khi Mặt Trời mọc.
Rạng sáng 22/07: Giao hội của Sao Hỏa với Mặt Trăng.
Sao Hỏa và Mặt Trăng sẽ giao hội và tiến đến gần nhau, cách nhau chỉ 1 độ 43 phút.
Sao Mộc
Sao Mộc hiện diện trên bầu trời buổi sáng sớm. Trong tháng này, Sao Mộc sẽ xuất hiện ở khu vực của chòm sao Kình Ngư . Sao Mộc là hành tinh lớn nhất trong Hệ Mặt Trời. Bốn vệ tinh lớn nhất của hành tinh khí khổng lồ này có thể dễ dàng quan sát được qua một cặp ống nhòm. Bề mặt của Sao Mộc đặc trưng bởi các sọc mây màu nâu tối có thể quan sát được qua kính thiên văn. Hãy tìm kiếm hành tinh này trên bầu trời phía đông ngay trước khi Mặt Trời mọc.
Rạng sáng 19/07: Giao hội của Sao Mộc với Mặt Trăng.
Sao Mộc và Mặt Trăng sẽ giao hội và tiến đến gần nhau, cách nhau chỉ 3 độ 41 phút.
Các chòm sao và các vật thể sâu
Bầu trời đêm thật huyền ảo với các chòm sao gắn liền với những câu chuyện thần thoại kỳ thú. Thiên Yết, Cung Thủ, là những chòm sao đại diện cho tháng 07.
Chòm sao Bọ Cạp (Scorpius) là một chòm sao nổi bật. Đây là một trong số ít chòm sao quan sát rõ như một đối tượng thiên văn trước khi nó được đặt tên. Con Bọ Cạp này thì dễ dàng để lần theo dấu vết trên bầu trời đêm. Các bộ phận như đầu, chiếc đuôi cong, và ngòi nọc độc của Bọ Cạp có thể trông thấy một cách rất rõ ràng.
Tại \"trái tim\" của con Bọ Cạp này là một ngôi sao màu đỏ thẫm. Màu sắc của nó gần giống với của Sao Hỏa (Mars). \"Mars\" là tên của thần chiến tranh trong thần thoại La Mã. Còn trong thần thoại Hy Lạp, Sao Hoả có tên gọi là \"Ares\". Các nhà chiêm tinh Hy Lạp cổ đại, ngắm hai thiên thể màu đỏ này, đặt tên cho ngôi sao là Antares, có nghĩa là \"đối thủ của Ares\" (tức là đối thủ của Sao Hoả).
M4 (Cat's Eye cluster) là một cụm sao cầu kì thú, còn có tên gọi là cụm sao Mắt Mèo, nổi bật lên khi hướng kính thiên văn cỡ nhỏ đến để quan sát. Cụm sao này nằm ngay phía bên phải Antares, trong chòm Bọ Cạp (Scorpius). Quần thể tinh cầu này là bộ sưu tập của hàng trăm ngàn ngôi sao nằm gần nhau, liên kết chặt chẽ bởi lực hấp dẫn.
Vùng trung tâm thiên hà của chúng ta nằm trong khu vực của chòm sao Cung Thủ (Sagittarius). Đây là một chòm sao rộng lớn, mang hình tượng là một sinh vật nửa người nửa ngựa đang giương cung bắn. Vùng trời này được lấp đầy bởi vô số các ngôi sao, các cụm sao cầu, các tinh vân sáng và tinh vân tối.
Quan sát chòm sao Cung Thủ (Sagittarius) bằng cách tìm một nhóm các ngôi sao có hình dạng như một chiếc \"Ấm trà\" (Teapot). Các bộ phận như tay cầm, nắp ấm, và chiếc vòi của ấm trà rất dễ nhận thấy. Dưới bầu trời tối, Dải Ngân Hà trông như đang chảy ra từ miệng của chiếc Ấm trà vũ trụ này. Nhiều vật thế sâu tập trung tại khu vực này của bầu trời đêm mùa hạ. Hãy sử dụng một cặp ống nhòm để nhìn lướt qua một số vật thể đầy ngoạn mục.
Khí và bụi của tinh vân Lagoon (M8) được chiếu sáng rực rỡ bằng năng lượng của các ngôi sao trẻ và nóng nằm bên trong nó.
Trong ba thùy của tinh vân Chẻ Ba (Trifid Nebula), các dải bụi đen xuất hiện một cách thật rõ ràng, che khuất đi sự phát sáng của đám khí nóng ở phía đằng sau.
Tinh vân Omega tỏa sáng rực rỡ, nhưng chúng ta không thể nhìn thấy các ngôi sao nóng nhất, bởi vì chúng được bao bọc sâu bên trong tinh vân này. Chỉ có các kính thiên văn hồng ngoại mới có thể nhìn xuyên qua khí và bụi để phát hiện ra chúng.
M22, còn có tên gọi là cụm sao Cung Thủ (Great Sagittarius cluster), là một trong những cụm sao cầu sáng nhất trên bầu trời và có thể nhìn thấy bằng mắt thường. Đây là một cụm sao cầu tương đối gần, \"chỉ\" cách chúng ta khoảng 10000 năm ánh sáng.
Các sự kiện thiên văn học
Mưa sao băng Bảo Bình delta thắp sáng bầu trời đêm tháng 07, là sự kiện thiên văn sẽ diễn ra trong tháng này.
Ngày 29-30/07: Mưa sao băng Bảo Bình delta (Southern δ-Aquariids).
Bảo Bình δ (Delta Aquarids) là một trận mưa sao băng trung bình, với khoảng 20 sao băng một giờ tại cực đỉnh. Trận mưa sao băng này được cho là xuất phát từ tàn dư bụi để lại của sao chổi Marsden và Kracht. Trận mưa sao băng diễn ra hằng năm từ ngày 12 tháng 7 đến ngày 23 tháng 8. Cực điểm năm nay của Bảo Bình delta rơi vào đêm 29, rạng sáng 30 tháng 07. Mặt Trăng đang ở pha trăng mới sẽ không gây ảnh hưởng đến việc quan sát mưa sao băng, khiến cho đây sẽ là một trong những trận mưa sao băng tuyệt vời của cả năm. Thời gian quan sát tốt nhất là sau nửa đêm tại khu vực tối, thoáng đãng. Các sao băng sẽ bắt nguồn từ chòm sao Aquarius (Bảo Bình), nhưng cũng có thể xuất hiện bất cứ đâu trên bầu trời.
Bầu trời đêm luôn là một bữa tiệc thiên văn kỳ thú. Hãy khám phá những điều kỳ diệu từ ngay sân sau nhà bạn.
Truy cập website vatlythienvan.com để tìm hiểu thêm nhiều điều bổ ích.
VẬT LÝ THIÊN VĂN - Chia sẻ niềm đam mê!
